بررسی روغن قابل استخراج از میوه بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.) در جنگلهای استان چهارمحال و بختیاری

بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.) یکی از گونه‌های ارزشمند بوم‌سازگان جنگلی کشور و از مهمترین و فراوانترین گونه‌های درختی موجود در جنگل‌های زاگرس است.این پژوهش با هدف آگاهی از ارزش تغذیه­ ای روغن استخراج شده از میوه این گونه و امکان تولید آن، در استان چهارمحال و بختیاری انجام شد. برای این منظور در منطقه جنگلی به وسعت 10000 هکتار تعداد 68 قطعه‌نمونه 10 آری انتخاب و مشخصه­ های کمی پایه­ های بلوط ­ایرانی یادداشت­ برداری شد. همچنین نمونه میوه از تعداد 20 پایه در دو فرم پرورشی و طبقات قطری و تاجی مختلف تهیه شد. مقدار تولید میوه با استفاده از معادلات آلومتریک و استخراج روغن با استفاده از دستگاه سوکسله انجام شد. نتایج استخراج روغن میوه بلوط ایرانی نشان داد که مقدار متوسط روغن آن 8/56 درصد است. نتایج به‌دست‌آمده نشان می­ دهد که به‌طور متوسط از هر هکتار جنگل بلوط، 9/7 کیلوگرم روغن قابل بهره­ برداری است. تجزیه روغن موجود در این میوه بیانگر این موضوع است که ساختار اسید چرب روغن بلوط ایرانی به‌طور عمده حاوی اسیدهای چرب معمول در روغن‌های گیاهی است که از آن جمله می‌توان به انواع اسیدهای چرب تک غیراشباع (به‌‌ویژه اسید اولئیک)، چند غیراشباع (اسید لینولئیک) و اشباع (اسید پالمیتیک) اشاره کرد. درمجموع می ­توان این روغن را در گروه روغن‌های اسید اولئیک لینولئیک قرار داد. با توجه به ضروری بودن اسید اولئیک و اسید لینولئیک برای بدن انسان، این روغن از ارزش تغذیه‌ای زیادی برخوردار است.